Kompendium standardów w mediach

Poszukiwanie prawdy

Dziennikarz powinien w swojej pracy stawiać sobie pytanie dotyczące prawdy. Nie może pytania o prawdę pominąć w konstruowaniu swojego dzieła prasowego. Prawdę należy rozumieć jako hipotezę, której się dowodzi lub falsyfikuje w procesie sprawdzania.

Chodzi zatem o podjęcie próby dojścia do jakiegoś rozstrzygnięcia przeprowadzając analizę, sprawdzenie, weryfikację, konfrontację itd. Przeciwieństwem tego działania jest budowanie materiału prasowego pod tezę przyjętą z góry i dopasowywanie elementów składowych materiału do zarysowanego scenariusza.

Zawód zaufania publicznego

Dziennikarstwo aspiruje do miana zawodu zaufania publicznego.

Należy wymagać, żeby dziennikarze wykonywali swoją pracę rzetelnie, czyli z dochowaniem staranności i profesjonalnie, a więc:

• sprawdzali fakty,
• starali się dotrzeć do źródeł informacji,
• przepytali świadków,
• wykonali research,
• skonfrontowali ze sobą różne opinie,
• wpletli background,
• zweryfikowali pogłoski, pominęli fake newsy itd.

Zawód dziennikarza, jak każdy inny, opiera się na znajomości warsztatu.

Zakres wykonywanego zawodu

Nie jest zadaniem dziennikarza zajmowanie strony w sporach społecznych, ani bycie rzecznikiem jakichkolwiek ruchów masowych, ani tym bardziej organizacji, czy partii politycznych.

Wychodzenie poza ramy zakresu zawodu można uznać za brak profesjonalizmu.

Informacje a emocje

Zadaniem dziennikarzy jest przekazywanie informacji, ale także opinii i stanów emocji społecznych.

Należy jednak rozdzielać od siebie te sfery, a więc unikać mieszania informacji z opiniami, czy emocjami. Brak dbałości o precyzję w tym względzie może powodować powstawanie mylnego opisu wydarzeń.

Mylenie różnych form dziennikarskich

W celu uzyskania poprawnego obrazu medialnego należy dbać o formę przekazu dziennikarskiego.

• Powinno się precyzyjnie oddzielać prezentowaną informację od indywidualnego i redakcyjnego komentarza. Prezentacja poglądów dziennikarza lub redakcji może być publikowana jedynie jako felieton lub jako redakcyjny komentarz.
• Należy używać nazw form dziennikarskich stosownie do prezentowanych treści. Przykładowo, felieton lub interwencja dziennikarska to są inne formy materiału dziennikarskiego i różną się od reportażu, którego odmienne znaczenie jest utrwalone w odbiorze społecznym.
• Niedozwolone jest ukrywanie materiału sponsorowanego i publikowanie go pod płaszczykiem jakiejś formy dziennikarskiej, np. rozmowy redakcyjnej.

Intencje

Od dziennikarza można oczekiwać, że swoją pracę będzie podejmował w dobrej intencji na rzecz i dla dobra ogółu. Za złe intencje można uznać m.in.: sztuczne podgrzewanie emocji oraz bezpodstawne podważanie autorytetów.

Opinia społeczna

Dziennikarze przedstawiają się jako ci, którzy – w imieniu i na rzecz odbiorców – zbierają informacje i przekazują fakty, ale także opinie i emocje społeczne. Można więc oczekiwać, że oddzielają swój prywatny i redakcyjny ogląd sytuacji od oceny rzeczywistości, którą da się zaobserwować u odbiorców..

Społeczeństwo wytwarza jakąś zbiorową ocenę rzeczywistości i właśnie to – w interesie ogólnym – powinni pokazywać dziennikarze.

Aspiracyjność

Dziennikarze publikują oceny wydarzeń i nierzadko zajmują stanowiska w wielu istotnych społecznie sprawach. Muszą się więc liczyć z tym, że z tego powodu mogą być wzorcem do naśladowania przez publiczność.

Media wytwarzają tak zwaną aspiracyjność o odbiorców, którą należy rozumieć jako pragnienie realizacji ambitnych planów wyznaczonych przez autorytety. Należy oczekiwać, że dziennikarze będą brali pod uwagę swoją rolę liderów społecznych i mają świadomość odpowiedzialności za treści publikowane przez siebie.

Wolność słowa

W rzeczywistości społecznej zderzają się, jak płyty tektoniczne, takie wartości jak wolność słowa i ochrona dóbr osobistych. Obowiązkiem dziennikarza jest każdorazowe branie pod uwagę obu tych wartości.

Fake newsy

Dziennikarze nie mogą być w żadnym przypadku przekaźnikami nieprawdziwych informacji.

Rynek mediów

Media w istotnym stopniu tworzą świadomość społeczną, dlatego organizacja rynku mediów powinna uwzględniać wpływ mediów na życie polityczne i gospodarcze kraju.

‍